Obdarowywanie bliskich to nie tylko zwyczaj, który pielęgnujemy z okazji urodzin, świąt czy rocznic. To także sposób na wyrażenie miłości, wdzięczności i troski. W erze nadmiaru i nieustannego dążenia do posiadania coraz większej liczby rzeczy, warto jednak spojrzeć na kwestię prezentów w sposób bardziej świadomy. Jak to zrobić? Sięgając do źródeł minimalizmu, stoicyzmu czy idei propagowanych przez takie osoby jak Leo Babauta czy Courtney Carver, możemy odnaleźć inspiracje do tego, jak obdarowywać mądrze, unikając przy tym zbędnego gromadzenia rzeczy.
Dlaczego warto zmniejszyć ilość prezentów (i dlaczego to wcale nie jest równoznaczne z mniejszą radością)?
Filozofia minimalizmu stawia na pierwszym miejscu świadome wybory. W ujęciu Joshuy Beckera – jednego z najbardziej znanych propagatorów tej idei – minimalizm nie polega na wyrzeczeniu się wszystkiego. Chodzi raczej o posiadanie tego, co wnosi wartość do naszego życia i rezygnację z tego, co zbędne, przytłacza lub służy wyłącznie zaspokojeniu przelotnych zachcianek.
- Stoicka perspektywa (Marek Aureliusz, Seneka): Ucz się cieszyć tym, co już masz. Nadmiar prezentów często może odwrócić naszą uwagę od sedna relacji – wspólnego spędzania czasu.
- Wskazówka z myśli buddyjskiej (bez aspektu religijnego): Ciesz się tym, co jest. Podarunki nie mają wypełnić pustki w nas, lecz być wyrazem serdeczności.
Dając mniej prezentów, wcale nie oznacza to, że obdarowani będą mniej zadowoleni. Przeciwnie – świadomy i przemyślany prezent, wpisujący się w upodobania i potrzeby drugiej osoby, sprawi jej o wiele więcej radości niż przypadkowy przedmiot kupiony w ostatniej chwili.
Jak obdarowywać w duchu minimalizmu?
- Daj doświadczenie, nie przedmiot
Zainspiruj się filozofią autorów takich jak Colin Wright czy Yvon Chouinard, którzy stawiają na przeżycia ponad materialne dobra. Zamiast kolejnej rzeczy na półce, zaoferuj wspólny bilet do teatru, warsztat kulinarny czy wypad za miasto.- Dlaczego to działa? Według badań psychologicznych, przeżycia pozytywnie kształtują wspomnienia i budują więzi między ludźmi.
- Kieruj się zainteresowaniami obdarowywanego
Marie Kondo przypomina, że każda rzecz powinna wywoływać w nas radość. Zanim więc kupisz coś dla kogoś, zastanów się, czy rzeczywiście pasuje to do jego stylu życia i wartości.- Możesz zadać pytania: Jakie ma hobby? Czym się pasjonuje? Czy ma ograniczoną przestrzeń w domu?
- Minimalistyczne zestawy do pielęgnacji siebie
Fumio Sasaki czy Dominique Loreau proponują ograniczyć liczbę kosmetyków, stawiając na uniwersalność i wysoką jakość. Wręczając w prezencie naturalne, ekologiczne kosmetyki (ale w małej ilości!), przypominasz też o dbałości o środowisko.- Praktyczna rada: Wybieraj produkty, które można stosować na wiele sposobów (np. oleje do pielęgnacji skóry i włosów).
- Podaruj coś zrobionego własnoręcznie
Propozycję tę poleca m.in. Jessica Forrest i Sylwia Majcher, zwracając uwagę na efekt zaskoczenia i osobisty wymiar prezentu. Może to być własnoręcznie przygotowany dżem, nalewka czy ozdoby. Taki prezent niemal zawsze zyskuje na wartości – jest bowiem efektem czasu i uwagi, które poświęciłeś. - Książka z przekazem
Jeśli lubisz wręczać książki, poszukaj tytułów, które inspirują do prostszego życia. Wymieniani wcześniej autorzy – od Leo Babauty po Brookę McAlary – mają na koncie świetne pozycje. Możesz także wybrać coś lokalnego, np. polskie publikacje Anny Mularczyk-Meyer czy Katarzyny Kędzierskiej. Jeśli wiesz, że osoba obdarowywana dopiero zaczyna przygodę z minimalizmem, książka może być idealnym początkiem. - Vouchery na… spokój i czas
– Brzmi dziwnie? A jednak. Cal Newport oraz Greg McKeown piszą o sensownym zarządzaniu uwagą i czasem. Możesz zaoferować, na przykład, że przejmiesz czyjeś obowiązki na jeden dzień, by dać mu wolne popołudnie. To najlepszy prezent dla osób zabieganych, zmęczonych lub młodych rodziców. - Zaproponuj wspólne wyzwanie
Joshua Fields Millburn i Ryan Nicodemus, znani jako The Minimalists, często proponują 30-dniowe wyzwania. Możesz zaaranżować wspólne wyzwanie – polegające na sprzątaniu szafy, ograniczaniu marnowania jedzenia (Sylwia Majcher), czy tworzeniu kapsułkowej garderoby (Courtney Carver). Prezent w postaci motywacji do zmian może okazać się bezcenny.
Jak uniknąć nadmiaru rzeczy przy przyjmowaniu prezentów?
Tak, to także ważna kwestia!
- Jasno komunikuj swoje potrzeby: Skoro minimalizm zachęca do posiadania tylko niezbędnych rzeczy, dlaczego nie powiedzieć wprost, czego nam brakuje (lub że niczego nie potrzebujemy)?
- Sugeruj alternatywy: Możesz delikatnie zaproponować, aby bliscy zamiast kolejnego bibelotu wsparli wspólnie wybraną fundację lub przekazali datek na schronisko.
- Podziękuj i… wykorzystaj pozytywnie: Nie każdy podziela nasze minimalistyczne spojrzenie. Jeśli dostaniesz nietrafiony prezent, dziękuj z wdzięcznością, ale potem możesz go przekazać dalej lub wymienić, np. na lokalnych grupach w mediach społecznościowych.
Pytanie na zakończenie
Jak często zdarza Ci się przyjmować lub dawać prezenty, które ostatecznie tylko zalegają w szafie? Spróbuj w ciągu najbliższego miesiąca zredukować liczbę przypadkowych podarunków. Możesz też zadać sobie pytanie przed każdym zakupem: „Czy to naprawdę wniesie coś do życia osoby obdarowywanej?”.
Ćwiczenie: Następnym razem, gdy będziesz planować prezent, wykonaj krótki „test wartości”:
- Czy pasuje do stylu życia obdarowywanego?
- Czy będzie to prezent jednorazowy czy może przerodzi się w długotrwałe korzystanie lub doświadczenie?
- Czy pozwoli bardziej się zbliżyć, zacieśnić relację, stworzyć ciepłe wspomnienie?
Spróbuj wybrać tylko te odpowiedzi, które są zgodne z duchem minimalizmu i realnymi potrzebami drugiej osoby.
